بهبود تحمل به سرمای نشاهای گوجه‌فرنگی با پیش تیمار تنش خشکی

دمای پایین منجر به آسیب­های فیزیولوژیکی به یاخته­ در گیاهان حساس به سرمازدگی و از بین رفتن محصول در گیاهان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند گوجه‌فرنگی می­شود. در این تحقیق امکان افزایش تحمل تنش سرمایی در نشاهای گوجه‌فرنگی به‌وسیلۀ اعمال خشکی با 10 و 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) ارزیابی شد. آزمایش در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار و در سال 1394 انجام شد. پس از اعمال تیمار تنش خشکی، نشاها به مدت شش ساعت در شش روز متوالی در دمای 3 درجۀ سلسیوس قرار گرفتند. نتایج نشان داد، پیش تیمار خشکی سبب حفظ رشد نشاهای گوجه‌فرنگی در شرایط تنش سرمایی و حفظ محتوای آب نسبی، محتوای سبزینه (کلروفیل) و فنل و همچنین سبزینۀ فلورسانس (Fv/Fm) آن‌ها در پایان دورۀ تنش شد. نتایج اثر متقابل نشان داد، بالاترین میزان وزن تر ریشه (25/2 گرم) و شاخساره (4/4 گرم)، محتوای آب نسبی (31/88 درصد)، Fv/Fm (834/0) و سبزینۀ کل (62/1 میلی­گرم بر گرم وزن تر) در کاربرد 0 درصد PEG و بدون تنش سرما به دست آمد. همچنین بالاترین محتوای مالون دی آلدهید (46/1 میکروگرم بر گرم وزن تر) و فنل (86/10 میلی­گرم بر گرم وزن تر) در کاربرد 20 درصد PEG و بدون تنش سرمایی مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد، پیش تیمار خشکی می­تواند به‌طور مؤثری برای حفاظت نشاهای گوجه‌فرنگی از آسیب ایجادشده به‌وسیلۀ تنش دمای پایین در مراحل اولیۀ رشد استفاده شود.